برنامه زيرنظام تأمين فضا، تجهيزات و فناوري نظام تعليم و تربيت رسمي عمومي
مصوب نهصد و سي و سومين (۹۳۳) جلسه شوراي عالي آموزش و پرورش تاريخ ۲۴ /۱۲ /۱۳۹۵
(بررسي شده در جلسات ۹۲۸، ۹۲۹، ۹۳۰ و ۹۳۳)

در اجراي مفاد فصل هشتم سند تحول بنيادين آموزش و پرورش مبني بر تصويب برنامه هاي زير نظام هاي اصلي سند تحول در شوراي عالي آموزش و پرورش، برنامه زيرنظام تأمين فضا، تجهيزات و فناوري به شرح زير تصويب و براي اجرا ابلاغ مي شود:

چشم انداز:
فضا ها و مراكز آموزشي و تربيتي در افق ۱۴۰۴، زمينه ساز تحقق اهداف و برنامه هاي نظام تعليم و تربيت رسمي عمومي و تأمين كننده نيازهاي فردي و جمعي دانش آموزان، متناسب با ساحت هاي شش گانه تربيت و الزامات برنامه درسي ملي، استانداردهاي بين المللي، با هويت و ويژگي هاي معماري اسلامي ـ ايراني، داراي ظرفيت بالا در تعاملات فرهنگي و اجتماعي محله، امكان دسترسي آسان به محيطي مقاوم، ايمن، با نشاط، دوست داشتني، دوستدار محيط زيست، بهره مند از انرژي هاي پاك (تجديد پذير) و مجهز به تجهيزات و فناوري هاي نوين بومي براي يادگيري مي باشند.

اهداف:

۱) ساخت، نوسازي، توسعه و تجهيز فضاهاي آموزشي، تربيتي و ورزشي بر اساس ضوابط و استانداردهاي فني و مهندسي، شرايط اقليمي، اصول شهرسازي، هماهنگ با معيارها و ضوابط زيست محيطي، فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي، مقاوم و ايمن در برابر حوادث طبيعي و غيرطبيعي با توجه به نيازها، رعايت شرايط سني، جسمي و جنسيتي دانش آموزان، با تكيه بر فرهنگ معماري و شهرسازي ايراني اسلامي و متناسب با اقتضائات فلسفه تعليم و تربيت اسلامي و برنامه درسي ملي

۲ ) ساماندهي فضاي كالبدي موجود براي استفاده بهينه از امكانات و منابع

۳) جذب مشاركت حداكثري سازمان ها و نهادهاي دولتي و غيردولتي و كمك هاي مردمي و هدايت آن در جهت طراحي، ساخت، مقاوم سازي و تجهيز و نگهداري فضاهاي آموزشي، تربيتي و ورزشي

۴) بازسازي، مقاوم سازي فضاهاي فرسوده و ايمن سازي مدارس و ايجاد پايگاه هاي ايمن در شرايط بحران

۵) تأمين فضا، تجهيزات و فناوري استاندارد كليه مراكز آموزشي، تربيتي و ورزشي بر اساس اولويت ها، ضوابط و معيارهاي فني مبتني بر فناوري اطلاعات و ارتباطات (فاوا) با نگاه كاربردي به فناوري روز با تكيه بر توانمندي هاي بومي و منطقه اي در طراحي و ساخت فضاها

۶) حفظ و نگهداري مطلوب فضاهاي آموزشي، تربيتي و ورزشي به عنوان سرمايه هاي ملي با مشاركت عوامل اجرايي ادارات كل، مناطق، نواحي، مدرسه، دانش آموزان، اولياء و معتمدين محل

۷) افزايش سرانه فضاي فيزيكي دانش آموز در فضاهاي آموزشي، تربيتي و ورزشي بر اساس برنامه درسي ملي و منطبق با استانداردهاي جهاني در راستاي پاسخگويي به ساحت هاي مختلف آموزشي، تربيتي و ورزشي و دستيابي به ابعاد مناسب (سايز و تنوع فضايي) و با تأكيد بر توسعه مجتمع هاي آموزشي و تربيتي با توجه به اقتضائات اقتصاد آموزش و پرورش

۸) افزايش بهره وري و صرفه جويي اقتصادي با بهره گيري مناسب از فناوري هاي نوين ساخت و ساز در فضاهاي آموزشي و تربيتي و ورزشي

مدرسه در تراز سند تحول بنيادين:
مدرسه به عنوان محيط اصلي تربيت و يادگيري، تجلي بخش تحقق مراتبي از حيات طيبه، كانون عرضه خدمات و فرصت هاي تعليم و تربيتي، محل كسب تجربه هاي تربيتي و زيستي مي باشد. برخي از ويژگي هاي مهم مدرسه از منظر فضا، تجهيزات و فناوري عبارت است:
• تسهيل كننده فرآيند يادگيري و تربيت دانش آموزان و موثر در بروز خلاقيت، مهارت آموزي، تعامل سازنده و رشد شخصيت آنان
• سازگار و منطبق با معماري و فرهنگ و تمدن اسلامي ـ ايراني و داراي هويت شاخص تربيتي
• زمينه ساز براي كسب شايستگي هاي لازم در ساحت هاي شش گانه تربيتي
• دوست داشتني، زيبا، نشاط آور، تحرك آفرين و با طراوت، متناسب با ويژگي هاي جسمي، جنسيتي، سني و روحي دانش آموزان و معلمان
• كانون تربيتي، آموزشي و فرهنگي محله و داراي امكانات و شرايط مناسب براي ارتباط موثر با جامعه محلي
• برخوردار از نمازخانه، كتابخانه، آزمايشگاه، كارگاه، فضاي سبز، فضاي ورزشي و حياط مناسب
• متناسب با شرايط اقليمي، فرهنگي، اجتماعي و معيارهاي زيست محيطي، ايمني و بهداشتي
• داراي امكانات، تجهيزات و لوازم استاندارد براي تسهيل فرآيند يادگيري و رفع نيازهاي علمي، پژوهشي و تربيتي مخاطبان
• مستحكم و مقاوم در برابر حوادث و سوانح طبيعي و غيرطبيعي، با استفاده حداكثري از مصالح ملي و منطقه اي و محلي امن در ايام اضطرار براي كمك رساني به جامعه
• برخوردار از تأسيسات مناسب با تأكيد بر استفاده از انرژي هاي طبيعي و پاك

سياست هاي اجرايي:

۱) استانداردسازي فرآيند مكان يابي، طراحي، ساخت، مقاوم سازي، متناسب سازي و تجهيز فضاهاي آموزشي و تربيتي و ورزشي متناسب با اهداف سند تحول بنيادين آموزش و پرورش و منطبق بر فرهنگ اسلامي ايراني

۲) توجه به الگوهاي توسعه پايدار و آمايش سرزمين و اقتضائات محيط هاي آموزشي و تربيتي و جمعيتي در مكان يابي مدارس و مراكز

۳) توجـه به اقتضائات برنامه درسـي ملي و ساختار چهار دوره تحصيلي سه ساله (۳ـ۳ـ۳ـ۳) به صورت فضاهاي مستقل از هم با اولويت ساخت مجتمع هاي آموزشي و تربيتي

۴) هويت بخشي به فضاهاي آموزشي و تربيتي و احيا معماري اسلامي ـ ايراني با رعايت الگوهاي بومي هر منطقه، محرم سازي، همسازي با شرايط اقليمي

۵) تسهيل دسترسي عمومي به فضاها و استفاده از امكانات آموزشي و تربيتي به عنوان كانون تربيتي محله

۶) توجه به ايجاد مجموعه مكان هاي آموزشي و تربيتي متناسب با استلزامات ساحت هاي شش گانه تربيتي و مجهز به امكانات و تجهيزات مورد نياز

۷) استفاده حداكثري از ظرفيت هاي مردمي و بخش خصوصي و غيردولتي و تنوع بخشي و توسعه روش هاي مشاركت خيرين و نهادهاي دولتي و غيردولتي

۸) ايمن سازي مدارس و دستيابي به مؤلفه هاي مدرسه ايمن [پاورقي ۱]

پاورقي ۱ : مدرسه ايمن: safe school

۹) استاندارد سازي سيستم گرمايشي و سرمايشي و بهينه سازي مصرف انرژي و مديريت سبز با بهره گيري از فناوري هاي نوين و انرژي هاي تجديد پذير مانند انرژي هاي خورشيدي، باد و تركيبي در فضاهاي آموزشي و تربيتي

۱۰) توانمند سازي مجموعه عوامل اجرائي مرتبط با ساخت و ساز اعم از پيمانكاران و ذي نفعان، مهندسان و كارشناسان

۱۱) متناسب سازي فضاها با شرايط دانش آموزان با نيازهاي ويژه مشغول به تحصيل در مدارس خاص و مدارس فراگير

۱۲) بازسازي، توسعه، بهسازي، مقاوم سازي و ساماندهي فضاهاي موجود متناسب با مفاد سند تحول بنيادين و برنامه درسي ملي

۱۳) در رعايت ضوابط و الزامات ارگونوميك و ابعاد و اندازه هاي دانش آموزان ايراني در تجهيز مدارس موجود و نوساز به فناوري هاي نوين، مبلمان و تجهيزات، متناسب با شرايط جسمي، روحي و جنسيتي دانش آموزان

۱۴) انتخاب زمين با وسعت مناسب براي تأمين فضاي سبز و فضاي ورزشي علاوه بر ساختمان و فضاي كالبدي

۱۵) رعايت ابعاد و اندازه فضاهاي آموزشي، تربيتي و ورزشي [پاورقي ۲] به شرح ذيل [پاورقي ۳]:
• با توجه به اقتضائات آمايش سرزمين و تحولات جمعيتي و با جلب مشاركت دستگاه ها و نهادهاي ذيربط، زمين مناسب و بزرگ براي ساخت مدارس جديد، با اولويت احداث مجتمع هاي آموزشي و تربيتي، به ويژه در شهرها، تأمين شود و از ساخت مدارس در زمين هاي كوچك [پاورقي ۴] خودداري شود.
• مدرسه در هر دوره تحصيلي حداقل بايد دو كلاس در هر پايه تحصيلي (در مجموع به تعداد حداقل ۶ كلاس) داشته باشد.
• مجتمع آموزشي و تربيتي با تركيب دوره هاي تحصيلي (دوره پيش دبستاني، دو دوره ابتدايي ، دو دوره متوسطه) تشكيل مي شود.
با تمهيد مقدمات لازم براي تبديل مدارس موجود به مدارس متوسط (۵۴۰ ـ ۱۸۰ دانش آموز) و بزرگ (بيش از ۵۴۰ دانش آموز) اقدام شود. [پاورقي ۵]

پاورقي ۲: اندازه مدرسه: School Size

پاورقي ۳: رعايت ابعاد و اندازه هاي مذكور، در طراحي و ساخت تمام مدارس اعم از دولتي و غيردولتي الزامي است.

پاورقي ۴: اندازه و ابعاد زمين بر اساس استانداردهاي مصوب سازمان نوسازي، توسعه و تجهيز مدارس كشور

پاورقي ۵: در طراحي، ساخت و تجهيز مدارس روستايي، عشايري و مناطق كم جمعيت، متناسب با امكانات و شرايط، تمام يا برخي از موارد فوق اجرا خواهد شد.

استاندارد هاي فضاهاي آموزشي، تربيتي و ورزشي

جدول شماره۱ـ متوسط سرانه فضاهاي آموزشي و تربيتي [پاورقي 6]

	دوره اول ابتدايي		دوره دوم ابتدايي		دوره اول متوسطه		دوره دوم متوسطه [پاورقي7]
	۱۵-۶ كلاسه شهري	۶-۱ كلاسه روستايي	۱۵-۶ كلاسه شهري	۶-۱ كلاسه روستايي	۱۵-۶ كلاسه شهري	۳ كلاسه روستايي	۱۵-۶ كلاسه شهري
ظرفيت دانش آموزان در كلاس درس	۳۰	۱۸	۳۰	۱۸	۳۰	۲۴	۳۰
كل دانش آموزان	۱۲۶۰	۳۷۸	۱۲۶۰	۳۷۸	۱۲۶۰	۷۲	۱۲۶۰
سرانه فضاي آموزشي	۷۵ /۱	۲۹ /۲	۲۴ /۲	۲۹ /۲	۲۸ /۲	۳۳ /۴	۳۹ /۲
سرانه فضاي پرورشي	۲۷ /۱	۶۴ /۰	۴۴ /۱	۶۴ /۰	۶۱ /۱	۰۸ /۳	۶۱ /۱
سرانه فضاي ورزشي سرپوشيده	۹۶ /۰	-	۹۶ /۰	-	۱۶ /۱	-	۱۶ /۱
سرانه فضاي اداري	۲۸ /۰	۳۷ /۰	۲۸ /۰	۳۷ /۰	۳۱ /۰	۳۹ /۰	۳۳ /۰
سرانه فضاي خدماتي و پشتيباني	۲۶ /۰	۲۳ /۰	۲۶ /۰	۲۳ /۰	۲۹ /۰	۴۶ /۰	۲۹ /۰
سرانه فضاي سرپوشيده موجود در محوطه	۵۱ /۰	۷۴ /۰	۵۱ /۰	۷۴ /۰	۵۷ /۰	۵۵ /۰	۷۵ /۰
سرانه فضاي خاص	۰۳ /۵	۲۸ /۴	۶۶ /۵	۲۸ /۴	۲۶ /۶	۸۲ /۸	۳۸ /۶
سرانه فضاي ارتباطي و زيرساخت	۱۳ /۲	۱۲ /۲	۴۰ /۲	۱۲ /۲	۶۶ /۲	۷۵ /۳	۷۱ /۲
سرانه فضاي ناخالص	۱۶ /۷	۴۰ /۶	۰۷ /۸	۴۰ /۶	۰۴ /۹	۵۷ /۱۲	۱۰ /۹
سرانه محوطه باز	۱۴ /۲	۵۳ /۳	۴۰ /۲	۵۳ /۳	۳۵ /۳	۴۰ /۴	۳۲ /۴
سرانه زمين در شهرهاي درجه يك	۶۸ /۷	۶۳ /۸	۰۴ /۸	۶۳ /۸	۱۷ /۸	۹۷ /۱۶	۵۱ /۸
سرانه زمين در شهرهاي درجه دو	۶۰ /۹		۷۳ /۱۰		۰۷ /۱۱		۲۴ /۱۱

• فضاي آموزشي عبارت است از (كلاس + كارگاه ها + آزمايشگاه + اتاق سمعي بصري + اتاق رايانه)
• فضاي پرورشي عبارت است از (اتاق پرورشي + نمازخانه + كتابخانه + سالن اجتماعات + اتاق بهداشت + اتاق مشاور+ اتاق تشكل هاي دانش آموزي (اتاق بسيج))
• فضاهاي اداري عبارت است از (اتاق مدير + اتاق معاون آموزشي + اتاق معاون فناوري + اتاق معاون اجرايي (بايگاني) + اتاق استراحت معلمان + ملاقات والدين + اتاق چاپ و تكثير)
• فضاهاي خدماتي و پشتيباني عبارت است از (سرويس بهداشتي معلمان + آبدارخانه + انبار وسايل شستشو (تي شور) + انبار وسائل و تجهيزات مستعمل + انبار وسائل اداري + اتاق تأسيسات + اتاق برق)
• فضاهاي سرپوشيده موجود در محوطه عبارت است از (سرويس بهداشتي دانش آموزان + آبخوري دانش آموزان + سر درب ورودي + پايگاه تغذيه (بوفه) + سرايداري)
• فضاي ارتباطي با توجه به شهري يا روستايي بودن و همچنين اقليم منطقه بين ۲۵ تا ۳۵ درصد فضاي خالص محاسبه مي شود.
• فضاي زيرساخت با توجه به شهري يا روستايي بودن مدرسه بين ۱۴ تا ۱۶ درصد جمع فضاهاي خالص و ارتباطي محاسبه مي شود.
• فضاي باز محوطه عبارت است از (محوطه صف جمع و تفريح + زمين بازي و ورزش + فضاي سبز + پاركينگ)

پاورقي ۶: در مناطق روستايي، در صورت ساخت مدارس بالاتر از شش كلاسه در دوره ابتدايي و همچنين بالاتر از سه كلاسه در دوره اول متوسطه ضوابط، برنامه فيزيكي و سرانه هاي فضاهاي مدارس شهري ملاك عمل خواهد بود.

پاورقي ۷ : در مناطق روستايي، در صورت ساخت مدارس براي دوره دوم متوسطه، ضوابط، برنامه فيزيكي و سرانه هاي فضاهاي مدارس شهري ملاك عمل خواهد بود. بديهي است حداقل تعداد كلاس در دوره دوم متوسطه، شش كلاس مي باشد.

جدول شماره ۲ـ سرانه و مساحت كلاس درس مدارس

دوره ابتدايي	ظرفيت كلاس	سرانه كلاس		مساحت كلاس
شهري	۳۰ -۲۴	۷۰ /۱	۷۵ /۱	۸ /۴۰	۴۲
روستايي	۱۸	۲		۳۶

دوره اول متوسطه	ظرفيت كلاس	سرانه كلاس	مساحت كلاس
شهري	۳۰ -۲۴	۸۰ /۱	۲۰ /۴۳
روستايي	۲۴	۸۰ /۱	۲۰ /۴۳

دوره دوم متوسطه	ظرفيت كلاس	سرانه كلاس	مساحت كلاس
شهري	۳۰ -۲۴	۲	۴۸
روستايي	-	-	-

جدول شماره۳ـ سرانه و ظرفيت فضاهاي آموزشي و تربيتي

فضا	دوره ها	سرانه		ظرفيت
		دوره اول	دوره دوم	دوره اول شهري	دوره اول روستايي	دوره دوم شهري	دوره دوم روستايي
كارگاه	ابتدايي	۵ /۲	۷ /۲ – ۵ /۲	۳۰-۲۴	۱۸	۳۰-۲۴	۱۸
	متوسطه	۳	-	۳۰-۲۴	۲۴	۳۰-۲۴	۲۴
آزمايشگاه	ابتدايي	۰۲ /۲		۳۰-۲۴	۱۸	۳۰-۲۴	۱۸
	متوسطه	۵۵ /۲	۲ /۳	۳۰-۲۴	۲۴	۳۰-۲۴	۲۴
سايت كامپيوتر و سمعي بصري	ابتدايي	۰۲ /۲		۳۰-۲۴	۱۸	۳۰-۲۴	۱۸
	متوسطه	۵۵ /۲		۳۰-۲۴	۲۴	۳۰-۲۴	۲۴
نمازخانه	ابتدايي	۸ /۰		يك دوم ظرفيت مدرسه	-	دوسوم ظرفيت مدرسه	-
	متوسطه	۹ /۰		دوسوم ظرفيت مدرسه	دوسوم ظرفيت مدرسه	دوسوم ظرفيت مدرسه	-
كتابخانه	ابتدايي	۶ /۱	۸ /۱	ظرفيت قرائت خانه كتابخانه براي استفاده همزمان دانش آموزان يك كلاس ۳۰-۲۴ نفر مي باشد و ظرفيت كتاب براي كتابخانه حداقل به ازاي هر دانش آموز ۱۵ جلد كتاب مي باشد.
	متوسطه	۲
سالن اجتماعات	ابتدايي	۴ /۱		نصف دانش آموزان يك مدرسه
	متوسطه	۶ /۱
سالن چند منظوره (روستايي)	ابتدايي	۸ /۰		-	كل دانش آموزان مدرسه	-	كل دانش آموزان مدرسه
	متوسطه	-			-		-
اتاق مشاوره	ابتدايي	شش متر مربع براي هر كارمند و به ازاء تعداد مراجعه كنندگان همزمان به آن فضا ۸ /۱ متر مربع به سطح آن افزوده مي شود.		-
اتاق پرورشي	متوسطه	شش متر مربع براي مسئول مشاوره و به ازاء تعداد مراجعه كنندگان ۴ /۱ متر مربع (حداكثر ۶ نفر مراجعه همزمان)
فضاي اداري	ابتدايي	شش متر مربع براي هر كارمند و به ازاء تعداد مراجعه كنندگان همزمان به آن فضا ۸ /۱ متر مربع به سطح آن افزوده مي شود.		-
	متوسطه
اتاق بهداشت	ابتدايي	با يك تخت، فضايي با ۸۸ /۱۰ متر مربع و با دو تخت، فضايي با ۴۴ /۱۳ متر مربع		در مدارس بالاتر از ۱۲ كلاس، اتاق بهداشت دو تخته در نظر گرفته مي شود.
	متوسطه
فضاي سبز	ابتدايي	۵ /۰ متر مربع به ازاء هر دانش آموز
	متوسطه
فضاي بازي و ورزش	ابتدايي	۱۱۰	۱۳۶	سطح لازم براي بازي يك كلاس ۲۴ نفره پيش بيني شده است.
	متوسطه	۳۶۰	۵۸۹

جدول شماره ۴ – تعداد طبقات ساختمان مدارس

شرح فضا

سه ساله اول

سه ساله دوم

تركيبي

۶ كلاسه

۹ كلاسه

۱۲ كلاسه

۱۵ كلاسه

۶ كلاسه

۹ كلاسه

۱۲ كلاسه

۱۵ كلاسه

۶ كلاسه

۱۲ كلاسه

۱۸ كلاسه

دوره ابتدايي

تعداد طبقات ساختمان

شهرهاي گروه ۱

۲

۲

۲

۲

۲

۲

۲

۳

۲

۲

۳

شهرهاي گروه ۲

۲

۲

۲

۲

۲

۲

۲

۲

۲

۲

۳

دوره متوسطه

تعداد طبقات ساختمان

شهرهاي گروه ۱

۲

۲

۳

۳

۲

۲

۳

۳

۲

۳

۳

شهرهاي گروه ۲

۲

۲

۲

۳

۲

۲

۲

۳

۲

۳

۳

جدول شماره ۵ – سطوح كاربري ها و سرانه مجتمع هاي آموزشي و تربيتي

رديف	شرح فضا	مشخصات فضا			توضيحات
		تيپ ۱ (۵۷۶ نفره + سه دوره اي)	تيپ ۲ (۸۶۴ نفره + سه دوره اي)	تيپ ۳ (مركز محله ۴۳۲ نفره + سه دوره اي)
		مساحت m۲	مساحت m۲	مساحت m۲	*مساحت زمين مورد نياز حداقل زمين لازم براي احداث مجتمع هاي آموزشي و مراكز آموزش محله مي باشد. *فضاهاي ارتباطي ۱۸ ٪ فضاي خالص در نظر گرفته شده است. *فضاي زيرساخت ۱۲ ٪ فضاهاي خالص در نظر گرفته شده است.
۱	مجموعه مساحت خالص	۸۴ /۴۳۸۱	۲۸ /۵۹۷۲	۰۴ /۴۳۱۷
۲	ميانگين سرانه خالص	۶ /۷	۹۱ /۶	۹۹ /۹
۳	فضاهاي ارتباطي	۷۳ /۷۸۸	۱۰۷۵	۰۶ /۷۷۷
۴	فضاي زيرساخت	۴۶ /۶۲۰	۶۷ /۸۴۵	۲۹ /۶۱۱
۵	مجموعه مساحت ناخالص	۰۳ /۵۷۹۱	۹۵ /۷۸۹۲	۳۹ /۵۷۰۵
۶	ميانگين سرانه ناخالص	۰۵ /۱۰	۱۳ /۹	۲ /۱۳

جدول شماره ۶ – سطوح محوطه و سرانه مجتمع هاي آموزشي و تربيتي

رديف	شرح فضا		مشخصات فضا			ملاحظات
			تيپ ۱ (۵۷۶ نفره + سه دوره اي) m۲	تيپ ۲ (۸۶۴ نفره + سه دوره اي) m۲	تيپ ۳ (مركز محله ۴۳۲ نفره + سه دوره اي) m۲
						*ظرفيت تعداد پاركينگ مورد نياز هر تيپ با توجه به ظرفيت ۴۰ ٪ پرسنل هر -بخش محاسبه گرديده است.
۱	دوره پيش دبستاني و ابتدايي	-بخش پيش دبستاني و كلاس هاي اول و دوم	۳۹۲	۲ /۵۳۱	-
۲		-بخش سوم و چهارم و پنجم ابتدايي	۶ /۴۵۱	۴ /۶۱۲	-
۳		-بخش مشترك	۹۸	۱۰۴	-
		جمع بخش	۶ /۹۴۱	۶ /۱۲۴۷	-
۴		-بخش متوسطه اول	۵۵ /۶۷۸	۸۲ /۸۵۸	۸۲ /۸۵۸
۵	دوره متوسطه اول و دوم	-بخش متوسطه دوم	۸ /۱۰۳۶	۲ /۱۲۳۳	۲ /۱۲۳۳
۶		-بخش مشترك	۵۰	۵۰	۵۰
		جمع بخش	۳۵ /۱۷۶۵	۰۲ /۲۱۴۲	۰۲ /۲۱۴۲
۷		محوطه باز بخش مديريت و فضاهاي عمومي	۲۲۹۷	۳۱۰۰	۳۱۰۰
۸		جمع كل محوطه باز	۹ /۵۰۰۳	۶۲ /۶۴۸۹	۵۲۴۲
۹		سطح اشغال بنا در شهرهاي درجه يك	۴۱ /۲۳۱۶	۱۸ /۳۱۵۷	۲ /۲۲۸۲
۱۰		جمع كل زمين مورد نياز براي شهرهاي درجه يك	۳۱ /۷۳۲۰	۸ /۹۶۴۶	۲ /۷۵۲۴
۱۱		سرانه زمين براي شهرهاي درجه يك	۷ /۱۲	۱۶ /۱۱	۴۱ /۱۷
۱۲		جمع كل محوطه باز	۹ /۵۰۰۳	۶۲ /۶۴۸۹	۵۲۴۲
۱۳		سطح اشغال بنا در شهرهاي درجه دو	۵۱ /۲۸۹۵	۴۷ /۳۹۴۶	۶ /۲۸۵۲
۱۴		جمع كل زمين مورد نياز براي شهرهاي درجه دو	۴۵ /۷۸۹۹	۰۹ /۱۰۴۳۶	۶ /۸۰۹۴
۱۵		سرانه زمين براي شهرهاي درجه دو	۷۱ /۱۳	۰۷ /۱۲	۷۳ /۱۸

جدول شماره ۷ – متوسط سرانه فضاهاي هنرستان هاي فني و حرفه اي

انواع هنرستان هاي سه رشته اي

انواع هنرستان هاي پنج رشته اي

۱

۲

۳

۴

۵

۶

۷

۱

۲

۳

۴

۵

۶

۷

حداقل

حداكثر

حداقل

حداكثر

ظرفيت دانش آموزان در كلاس درس

۲۵

۳۰

۲۵

۳۰

كل دانش آموزان

۲۲۵

۲۷۰

۳۷۵

۴۵۰

ميانگين كل دانش آموزان

۲۵۰

۴۱۵

سرانه فضاي خالص

۱۱

۱۰

سرانه فضاي خالص

۱۴

۱۴

سرانه فضاي خالص (در اقليم هاي گرم)

۱۵

۱۵

سرانه فضاي باز

۶

۶

سرانه زمين به ازاء هر هنرجو (بر اساس حداقل فضاي باز مورد نياز)

۱۶

۲۲

• در هنرستان هاي فني و حرفه اي دو تيپ كلي هنرستان يكي با حداكثر سه رشته و ديگري با حداكثر پنج رشته در نظر گرفته شده است. كه مناسب ترين شرايط براي استفاده بهينه از كارگاه ها و آزمايشگاه هاي تخصصي پنج رشته اي مي باشد.
• هنرستان ها را مي توان از نظر فضاهاي بسته غيرمشترك (آزمايشگاه ها و كارگاه هاي سبك و سنگين) به ۷ نوع [پاورقي 8] به شرح زير طبقه بندي نمود:
نوع ۱: رشته هايي همچون «نقشه برداري» و «حسابداري» كه نيازي به آزمايشگاه و كارگاه تخصصي ندارند.
نوع ۲: برخي رشته هاي زمينه صنعت همچون «الكترونيك»، «الكتروتكنيك»، «مخابرات دريايي»، «ناوبري»، «صنايع شيميايي» كه فقط واجد آزمايشگاه ها و كارگاه هاي سبك هستند.
نوع ۳: برخي رشته هاي زمينه صنعت همچون «ساختمان»، «تأسيسات»، «صنايع فلزي»، «مكانيك خودرو»، كه فقط واجد آزمايشگاه ها و كارگاه هاي سنگين هستند.
نوع ۴: برخي رشته هاي زمينه صنعت همچون «مكانيك موتورهاي دريايي»، «سراميك»، «نساجي»، «متالورژي»، «چاپ»، «ساخت و توليد»، «چوب و كاغذ»، «نقشه كشي عمومي»، كه واجد آزمايشگاه ها و كارگاه هاي سبك و سنگين هستند.
نوع ۵: كلية رشته هاي زمينة خدمات غيراز «تربيت بدني» كه فقط واجد آزمايشگاه و كارگاه سبك هستند.
نوع ۶: رشتة«تربيت بدني» از زمينة خدمات كه فقط واجد سالن ورزش سرپوشيده (سنگين) است.
نوع ۷: كلية رشته هاي زمينة كشاورزي كه واجد آزمايشگاه ها و كارگاه هاي سبك و سنگين و زمين زراعي و باغي هستند.

پاورقي ۸: در اين تقسيم بندي رشته هاي «معدن» و «سيمان» كه به دليل آزمايشگاه ها و كارگاه هاي تخصصي بهتر است همجوار معادن و كارخانجات مربوطه تأسيس گردند و نيز «چاپ دستي» در نظر گرفته نشده اند.

تدوين استاندارد هاي فضاهاي آموزشي، تربيتي و ورزشي:

۱ـ وزارت آموزش و پرورش موظف است ضوابط، معيارها و استانداردهاي طراحي كليه فضاهاي آموزشي، تربيتي و ورزشي از جمله مدارس پيش دبستاني، ابتدايي و متوسطه، مجتمع هاي آموزشي و تربيتي، هنرستان هاي فني و حرفه اي و كار و دانش، مدارس با نيازهاي ويژه (استثنايي)، مدارس با نيازهاي خاص (استعداد هاي درخشان، نمونه دولتي و مدارس ورزش)، مدارس شبانه روزي، پژوهش سراهاي دانش آموزي، موزه و نمايشگاه علم و فناوري، دارالقرآن، اردوگاه هاي دانش آموزي، كانون هاي فرهنگي، كانون هاي پرورش فكري كودكان و نوجوانان، سالن هاي ورزشي، فضاهاي ورزشي روباز، استخر و ورزشگاه هاي دانش آموزي را متناسب با جداول فوق و رعايت اصول و ضوابط ذيربط ظرف مدت دو سال تهيه و به تصويب كميسيون اقتصاد و منابع فيزيكي شوراي عالي آموزش و پرورش و ساير مراجع ذي صلاح برساند.

۲ـ وزارت آموزش و پرورش موظف است در صورت نياز، ضوابط خاص مدارس غيردولتي و ساير مراكز آموزشي و پرورشي غيردولتي را متناسب با ضوابط مصوب مدارس دولتي، حداكثر ظرف مدت يك سال تدوين و به تصويب شوراي عالي آموزش و پرورش برساند.

۳ـ در مناطق روستايي داراي چندين مدرسه زير ۶ كلاس فاقد سالن ورزشي سرپوشيده، يك سالن ورزشي سرپوشيده به صورت مستقل و يا در يكي از مدارس، با اولويت مدارس دخترانه، با حداقل ابعاد سالن تيپ پنج و حداكثر تيپ سه، احداث شود.
۴ـ در مناطق شهري، با توجه به تعداد، نوع و جمعيت كل مدارس و كلاس هاي درس، يك سالن ورزشي سرپوشيده، با حداقل ابعاد سالن تيپ دو و حداكثر تيپ يك، به صورت مستقل و يا در يكي از مدارس، با امكان استفاده براي كليه مدارس منطقه / ناحيه و همچنين ساكنان محله، در نظر گرفته شود.

مكان يابي:

۱ـ سازمان نوسازي، توسعه و تجهيز مدارس كشور موظف است در مكان يابي فضاهاي آموزشي، تربيتي و ورزشي، ضمن رعايت اصول فني و مهندسي با توجه به تحولات جمعيتي و پراكنش فضاهاي موجود و با رعايت ضوابط و اصول همجواري، ويژگي هاي محيطي، شعاع دسترسي، اقليم و ظرفيت و با هماهنگي ادارات آموزش و پرورش و ساير نهادها، زمين مناسب را انتخاب نمايد.

۲ـ در تخريب و بازسازي مدارس موجود و نيز احداث مدارس جديد توسط خيرين و نيكوكاران، رعايت استاندارد سرانه زمين و فضا الزامي است و حتي المقدور بايد از ساخت مدارس در زمين هاي كوچك جلوگيري شود.

۳ـ وزارت آموزش و پرورش موظف است ظرف مدت يكسال طرح ساماندهي مدارس موجود را به منظور كاهش تعداد مدارس با رويكرد ايجاد مدارس متوسط و بزرگ و افزايش بهره وري، تهيه و به تصويب شوراي عالي آموزش و پرورش برساند.

تجهيزات آموزشي، تربيتي و ورزشي:

۱ـ وزارت آموزش و پرورش (سازمان پژوهش و برنامه ريزي آموزشي) موظف است با همكاري سازمان ها و واحد هاي ذيربط و سازمان ملي استاندارد ايران، ضوابط و استانداردهاي تجهيزات، مواد و فناوري هاي آموزشي، تربيتي و ورزشي مبتني بر اقتضائات برنامه درسي ملي را حداكثر ظرف مدت يك سال پس از ابلاغ اين مصوبه تدوين و مبناي عمل قرار دهد و سالانه آن را به روز آوري نمايد.

۲ـ وزارت آموزش و پرورش موظف است نسبت به ايجاد مركز تخصصي كنترل كيفيت، براي تهيه، استقرار و پايش تجهيزات، مواد و فناوري آموزشي بر اساس استانداردها اقدام نموده و از ظرفيت بخش غيردولتي حداكثر استفاده را به عمل آورد.

۳ـ وزارت آموزش و پرورش موظف است به منظور تحقق اهداف ساحت هاي تربيتي، امكانات، تجهيزات و فناوري هاي مناسب در تمام ساحت ها را براي مدارس و مراكز آموزشي، تربيتي و ورزشي نوساز و موجود، با رعايت اصل عدالت در تأمين و توزيع، تهيه و تحويل ادارات آموزش و پرورش دهد.

۴ـ وزارت آموزش و پرورش موظف است به منظور تأمين و حفظ سلامت دانش آموزان، الزامات بهداشتي و استانداردهاي ارگونوميكي مربوط به طراحي فضا، تجهيزات آموزشي و چيدمان آ ن ها را كه توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي تدوين و صادر مي شود، رعايت كند و نظارت هاي لازم را بر حسن اجراي اين مصوبه به عمل آورد.

۵ ـ در تأمين تجهيزات آموزشي، تربيتي و ورزشي ضمن رعايت اصل اقتصادي بودن، اولويت با توليدات و محصولات داخلي و بومي خواهد بود.

فناوري هاي اطلاعات و ارتباطات (فاوا):

۱ـ وزارت آموزش و پرورش (سازمان نوسازي، توسعه و تجهيز مدارس كشور) موظف است همزمان با تحويل فضاهاي آموزشي و تربيتي نسبت به تأمين تجهيزات و زيرساخت هاي فناوري اطلاعات و ارتباطات بر اساس استانداردهاي مصوب اقدام نمايد.

۲ـ وزارت آموزش و پرورش موظف است نسبت به ارتقا و توسعه تجهيزات و زيرساخت هاي فناوري اطلاعات و ارتباطات مدارس موجود، بر اساس استانداردهاي مصوب، طي برنامه ششم توسعه اقدام نمايد.

۳ـ وزارت آموزش و پرورش (سازمان پژوهش و برنامه ريزي آموزشي) موظف است با همكاري سازمان ها و نهاد هاي ذي ربط، نسبت به تهيه و تدوين استانداردهاي نرم افزاري، سخت افزاري، زيرساخت هاي فناوري اطلاعات و ارتباطات و محتواي الكترونيكي مورد نياز مدارس، مبتني بر برنامه درس ملي، با استفاده از ظرفيت بخش غيردولتي و دولتي اقدام نمايد.

۴ـ وزارت آموزش و پرورش موظف است نسبت به تهيه و تدوين ضوابط و استانداردهاي مربوط به امنيت فضاي مجازي و شبكه هاي اجتماعي و فناوري هاي ايمني و كنترل از راه دور مدارس بر اساس تكنولوژي هاي روز اقدام نمايد.

مديريت نگهداري و تعمير:

۱ـ وزارت آموزش و پرورش (سازمان نوسازي، توسعه و تجهيز مدارس كشور) موظف است پس از ساخت، تكميل و تجهيز مدارس، آنها را به عنوان املاك دولتي، طي انجام مراحل قانوني و رسمي با نظارت اداره كل آموزش و پرورش استان، تحويل رئيس آموزش و پرورش منطقه / ناحيه ذي ربط دهد.

۲ـ ادارات آموزش و پرورش مناطق / نواحي موظفند در زمان انتصاب مديران مدارس و مراكز آموزشي و تربيتي، ساختمان و تجهيزات موجود را به عنوان املاك و اموال دولتي طي انجام مراحل قانوني و رسمي از مدير قبلي تحويل گرفته و به مدير جديد تحويل دهند.

۳ـ مسئوليت نگهداري فضاها و تجهيزات آموزشي، تربيتي و ورزشي با وزارت آموزش و پرورش (بهره بردار) مي باشد كه براي انجام اين مأموريت، بايد ساز و كارهاي لازم (از جمله ساختار اداري، نيروي انساني، منابع مالي) را با هماهنگي مراجع ذيربط تدارك نمايد.

۴ـ مسئوليت تعميرات جزئي [پاورقي 9] مدارس و فضاهاي آموزشي و تربيتي و تجهيزات برعهده ادارات آموزش و پرورش مي باشد كه براي انجام آن با برون سپاري، از پيمانكاران مورد تأييد سازمان نوسازي، توسعه و تجهيز مدارس كشور استفاده خواهند كرد.

۵ ـ مسئوليت تعميرات اساسي [پاورقي 10] مدارس و فضاهاي آموزشي، تربيتي و ورزشي بر عهده سازمان نوسازي، توسعه و تجهيز مدارس كشور مي باشد.

پاورقي 9 و 10: وزارت آموزش و پرورش (سازمان نوسازي، توسعه و تجهيز مدارس كشور) موظف است نوع نگهداري و تعميرات جزئي و اساسي فضاهاي آموزشي و تربيتي را مشخص و تدوين نموده و آن را به ادارات كل آموزش و پرورش و ادارات كل نوسازي مدارس استان ها ابلاغ نمايد.

تبصره - در صورت نياز و ضرورت، بايد انجام تغييرات اساسي در فضاي فيزيكي مدارس و مراكز آموزشي، تربيتي و ورزشي توسط ادارات آموزش و پرورش با موافقت و هماهنگي ادارات كل نوسازي، توسعه و تجهيز مدارس استان ها صورت پذيرد.

۶ ـ مسئوليت تعمير و رفع نواقص ناشي از عدم رعايت شرايط عمومي پيمان، در مدارس و مراكز آموزشي، تربيتي و ورزشي نوساز به مدت يك سال بر عهده پيمانكار است كه نظارت آن برعهده سازمان نوسازي، توسعه و تجهيز مدارس كشور مي باشد. بديهي است تأمين هزينه تعمير آسيب هايي كه توسط كاربران در اين مدت وارد مي شود برعهده آموزش و پرورش مي باشد.

۷ـ منابع لازم براي نگهداري و تعمير، از سرجمع هزينه اي و بودجه تملك دارايي هاي سرمايه اي استاني، ملي و مشاركتي وزارت آموزش و پرورش تأمين مي شود.

۸ ـ وزارت آموزش و پرورش (سازمان نوسازي، توسعه و تجهيز مدارس كشور) موظف است فهرست بازبيني (فرم چك ليست) نگهداري و تعمير فضاهاي آموزشي و تربيتي را ظرف مدت ۳ ماه تدوين كند و آن را جهت كنترل فضاها، تجهيزات و تاسيسات توسط مديران مدارس و مراكز، در اختيار ادارات آموزش و پرورش قرار دهد.

۹ـ وزارت آموزش و پرورش (معاونت حقوقي و امور مجلس) موظف است اقدامات لازم را جهت اخذ مجوزهاي قانوني نگهداري و تعمير براي فضاهاي آموزشي، تربيتي و ورزشي كه در اختيار دارد اما سند آن متعلق به وزارت آموزش و پرورش نمي باشد، انجام دهد.

برنامه زيرنظام:
از مجموع ۱۳۱ راهكار سند تحول بنيادين آموزش و پرورش، تعداد ۹ راهكار به صورت مستقيم با زير نظام تأمين فـضا، تجهيزات و فناوري مرتبط است كه عبارتند از: راهكارهاي (۱ـ ۶) ، (۳ ـ ۶)، (۶ ـ ۶) ، (۲ ـ ۹) ، (۱ ـ ۱۴) ، (۲ ـ ۱۴) ، (۳ ـ ۱۴)، (۱ ـ ۱۷) و (۲ ـ ۲۱) كه براي تحقق اين راهكارها، ۳۳ برنامه پيش بيني شده است كه در طول برنامه ششم و هفتم توسعه كشور بايد عملياتي شوند.

برنامه هاي زيرنظام تأمين فضا، تجهيزات و فناوري

هدف عملياتي ۶	تنوع بخشي به محيط هاي يادگيري در فرآيند تعليم و تربيت رسمي عمومي
راهكار شماره ۱-۶	ايجاد، توسعه و غني سازي واحد اطلاعات و منابع آموزش و پرورش در سطح مدرسه (از قبيل كتابخانه، آزمايشگاه و كارگاه، شبكه ملي اطلاعات و ارتباطات)
رديف	عناوين برنامه
۱	تدوين ضوابط و استانداردهاي طراحي، ساخت و تجهيز واحد اطلاعات و منابع آموزش و پرورش در سطح مدرسه
۲	طراحي، ساخت، تجهيز و توسعه واحد اطلاعات و منابع آموزش و پرورش در سطح مدرسه بر اساس استانداردهاي مصوب
۳	ايجاد و فراهم نمودن سامانه ها و زيرساخت هاي لازم براي واحد اطلاعات، اتصال منابع اطلاعاتي به يكديگر و اتصال كليه مدارس به شبكه اينترانت
۴	متناسب سازي، توسعه و تجهيز فضاهاي آموزشي و تربيتي موجود با اقتضائات واحد اطلاعات و منابع بر اساس ضوابط مصوب
۵	تأسيس و تجهيز كتابخانه آموزشگاهي مطابق با استاندارد ملي با اولويت دوره متوسطه با مشاركت والدين و ساير نهادها و دستگاه هاي ذي ربط
۶	تأسيس و تجهيز كتابخانه كلاسي در دوره ابتدايي با مشاركت والدين و ساير نهادها و دستگاه هاي ذي ربط
راهكار شماره ۳-۶	ايجاد موزه و نمايشگاه علم و فناوري در هر يك از شهرستان ها تا پايان برنامه ششم توسعه كشور، به منظور فراهم آوردن زمينه مشاهده و تجربه فزونتر دانش آموزان و عيني تر كردن محتواي آموزشي كتب درسي
رديف	-عنوان برنامه
۱	تهيه و تدوين برنامه فيزيكي، ضوابط، استانداردها، دستورالعمل ها، -بخشنامه ها و آيين نامه هاي مرتبط با طراحي، ساخت و تجهيز موزه و نمايشگاه علم و فناوري
۲	طراحي، ساخت و تجهيز موزه و نمايشگاه علم و فناوري با اولويت مراكز استان ها و شهرستان هاي بزرگ و با مشاركت ساير دستگاه ها، نهادهاي دولتي و غيردولتي و شهرداري ها و مؤسسات خيريه
۳	ايجاد موزه و نمايشگاه علم و فناوري و تجهيز آن در ساختمان هاي آموزشي و تربيتي موجود با انجام تغييرات لازم و استفاده از مشاركت ساير دستگاه ها و نهادهاي دولتي، بخش غيردولتي و شهرداري ها و مؤسسات خيريه
راهكار شماره ۶-۶	ايجاد شبكه اي از محيط هاي يادگيري مانند پژوهش سراها، اردوگاه ها، خانه هاي فرهنگ، كتابخانه هاي عمومي، نمايشگاه ها و موزه هاي تخصصي علوم و فناوري، مراكز كارآفريني، ورزشگاه ها و ساير مراكز مشابه و برقراري تعامل اثربخش مدارس با اين محيط ها، با رعايت اصل غني سازي محيط مدرسه با همكاري ساير دستگاه ها
رديف	عناوين برنامه
۱	تهيه و تدوين برنامه فيزيكي، ضوابط، استانداردها، دستورالعمل ها، آيين نامه ها و طرح هاي تحقيقاتي مرتبط با طراحي، ساخت و تجهيز محيط هاي يادگيري مانند پژوهش سراها، اردوگاه ها، كانون هاي فرهنگي تربيتي، كانون هاي پرورش فكري كودكان و نوجوانان، دارالقرآن، نمايشگاه ها و موزه هاي تخصصي علوم و فناوري، سالن هاي ورزشي، استخر و ورزشگاه هاي دانش آموزي، فضاهاي ورزشي روباز با محوريت برنامه درسي ملي
۲	طراحي ساخت، توسعه، تجهيز، متناسب سازي و مقاوم سازي محيط هاي يادگيري مانند پژوهش سراها، اردوگاه ها، نمايشگاه ها و موزه هاي تخصصي علوم و فناوري بر اساس اصول و ضوابط ارگونوميك براي ايجاد شبكه اي از محيط هاي يادگيري
۳	ايجاد، زيرساخت هاي لازم فناوري براي برقراري ارتباط شبكه اي محيط هاي يادگيري با يكديگر و مدارس
۴	ساماندهي و متناسب سازي فضاها و امكانات موجود با محوريت مدرسه براي استفاده بهينه از ظرفيت ها و منابع با مشاركت ساير دستگاه هاي دولتي و بخش غيردولتي
هدف عملياتي ۹	جلب مشاركت اركان سهيم و مؤثر بخش عمومي و غيردولتي در تعليم و تربيت رسمي عمومي
راهكار شماره ۲-۹	ايجاد ساز و كارهاي متناسب براي حفظ و ارتقاي مستمر سطح مشاركت وافقين و خيرين مدرسه ساز از قبيل نام گذاري مدارس به نام ايشان، مشاركت آنان در مديريت مدارس خيرساز، مشاركت دولت در تأمين هزينه هاي اين مدارس
رديف	عناوين برنامه
۱	ايجاد سامانه اطلاع رساني مشاركت خيرين و شبكه خيرين مدرسه ساز در سطوح داخلي و بين المللي جهت جذب اعضاي جديد و دريافت كمك هاي نقدي و غيرنقدي
۲	تدوين و اجراي ساز و كارهاي اثربخش براي شناسايي، جذب و نگهداشت خيرين مدرسه ساز
۳	ايجاد و تقويت راهكارهاي مشاركت دولت و ساير نهادهاي دولتي و غيردولتي در ساخت و تجهيز فضاهاي آموزشي و تربيتي
۴	تدوين ساز و كارهاي مناسب براي افزايش سطح مشاركت خيرين مدرسه ساز در مديريت مدارس خيرساز از قبيل طرح هيأت امنايي كردن مدارس
هدف عملياتي ۱۴	ايجاد و متناسب سازي فضاهاي تربيتي با ويژگي ها و نيازهاي دانش آموزان و اقتضائات فرهنگ اسلامي ايراني و شرايط اقليمي و فرهنگي و جغرافيايي
راهكار شماره ۱-۱۴	طراحي و ساخت فضاهاي تربيتي متناسب با اقتضائات برنامه درسي، استانداردهاي تربيتي، تحولات جمعيتي، اصول شهرسازي و معماري و شرايط اقليمي با تأكيد بر استفاده از فناوري هاي نوين ساخت و تجهيزات آموزشي و رعايت الگوي معماري اسلامي – ايراني و توجه ويژه به نقش محوري نمازخانه در طراحي و معماري اسلامي
رديف	عناوين برنامه
۱	تدوين و به روزآوري ضوابط، استانداردها و دستورالعمل ها طرح هاي تحقيقاتي مرتبط با طراحي، ساخت و تجهيز فضاهاي آموزشي و تربيتي، متناسب با اقتضائات برنامه درسي، استانداردهاي تربيتي، تحولات جمعيتي، اصول شهرسازي و معماري و شرايط اقليمي
۲	هويت بخشي به فضاهاي آموزشي و تربيتي با تدوين و پياده سازي الگوها و شاخص هاي معماري اسلامي – ايراني
۳	طراحي، ساخت، تجهيز و متناسب سازي فضاهاي آموزشي و تربيتي با رويكرد هويت بخشي به فضاهاي تربيتي و رعايت الگوي معماري اسلامي – ايراني و فناوري هاي نوين ساخت با رويكرد انعطاف پذيري در بهره برداري
راهكار شماره ۲-۱۴	متناسب سازي فضاهاي فيزيكي آموزشي و تربيتي با نيازهاي ويژه و تفاوت هاي جنسيتي دانش آموزان بأكيد بر فراهم آوردن الزامات نهادينه سازي فرهنگ ايماني، عفاف و پوشش و رعايت احكام محرميت در محيط
رديف	عناوين برنامه
۱	تدوين و به روزآوري ضوابط، استانداردها، دستورالعمل ها، و طرح هاي تحقيقاتي مرتبط با طراحي فضاهاي آموزشي، تربيتي و ورزشي با نيازهاي ويژه و تفاوت هاي جنسيتي و سني دانش آموزان
۲	طراحي، ساخت و تجهيز فضاهاي آموزشي، تربيتي و ورزشي با نيازهاي ويژه و تفاوت هاي جنسيتي و سني دانش آموزان
۳	توسعه، متناسب سازي و مقاوم سازي فضاهاي آموزشي، تربيتي و ورزشي با نيازهاي ويژه و تفاوت هاي جنسيتي و سني دانش آموزان
راهكار شماره ۳ – ۱۴	اهتمام به طراحي، ساخت و تجهيز مناسب نمازخانه، كتابخانه، آزمايشگاه، فضاي سبز و فضاي ورزشي در تمام مدارس به عنوان محيط تعليم و تربيت
رديف	عناوين برنامه
۱	تدوين و به روزآوري ضوابط و استانداردهاي مرتبط با طراحي، ساخت و تجهيز فضاهايي مانند نمازخانه، كتابخانه، آزمايشگاه، فضاي سبز و فضاي ورزشي و همچنين پايگاه تغذيه سالم اعم از سالن هاي ورزشي، استخر و ورزشگاه هاي دانش آموزي، فضاهاي ورزشي روباز در مدارس با توجه به اقتضائات فرهنگ اسلامي ايراني و شرايط اقليمي، فرهنگي و جغرافيايي و سني و جنسيتي دانش آموزان
۲	طراحي، ساخت و تجهيز فضاهاي آموزشي، تربيتي و ورزشي بر اساس ضوابط و استانداردهاي مصوب
۳	تأمين، متناسب سازي و تجهيز فضاهاي آموزشي، تربيتي و ورزشي موجود فاقد نمازخانه، كتابخانه، آزمايشگاه، فضاي سبز، فضاي ورزشي، اتاق هاي پرورشي و مشاوره و همچنين پايگاه تغذيه سالم با تأكيد بر جلب مشاركت ساير سازمان ها و خيرين حقيقي و حقوقي
۴	ايجاد و تجهيز نمازخانه در مدارس موجود
هدف عملياتي ۱۷	ارتقاي كيفيت فرايند تعليم و تربيت با تكيه بر استفاده هوشمندانه از فناوري هاي نوين
راهكار شماره ۱-۱۷	توسعة ضريب نفوذ شبكه ملي اطلاعات اينترانت در مدارس با اولويت پر كردن شكاف ديجيتالي بين مناطق آموزشي و ايجاد ساز و كار مناسب براي بهره برداري بهينه و هوشمندانه توسط مربيان و دانش آموزان در چارچوب نظام معيار اسلامي
رديف	عناوين برنامه
۱	تدوين ضوابط و مستندات فني براي طراحي فضاهاي آموزشي و تربيتي با رويكرد اتصال به شبكه ملي اطلاعات و استفاده بهينه از فناوري هاي نوين
۲	تدوين مدل هاي استاندارد و استقرار نظام پايش شاخص هاي توسعه فناوري اطلاعات و ارتباطات در آموزش و پرورش در سطوح استاني، ملي و بين المللي در چهارچوب سند توسعه فاوا در آموزش و پرورش
۳	توسعه زيرساخت ها و اتصال كليه مدارس به شبكه ملي اطلاعات و اينترانت با اولويت مدارس شبانه روزي و مناطق محروم و عشايري و با رعايت عدالت تربيتي تا پايان برنامه ششم توسعه كشور با همكاري و مشاركت دستگاه هاي ذيربط
هدف عملياتي ۲۱	بازنگري و باز مهندسي ساختارها و رويه ها و روش ها
راهكار شماره ۲-۲۱	استقرار نظام مكاني يابي مدارس بر اساسا سامانه آمايش سرزمين و تحولات جمعيتي (ناظر به ۵۰ سال آينده)
رديف	عناوين برنامه
۱	تدوين شاخص ها و معيارهاي مكان يابي فضاهاي آموزشي، تربيتي و ورزشي مبتني بر آمايش سرزمين و تحولات جمعيتي
۲	طراحي و استقرار نظام هوشمند الكترونيكي براي مكان يابي مناسب فضاها و مراكز آموزشي، تربيتي و ورزشي
۳	ساماندهي فضاهاي آموزشي موجود به منظور تجميع آنها و افزايش بهره وري با رويكرد مدارس متوسط و بزرگ

استلزامات:

۱ـ وزارت آموزش و پرورش موظف است براي تحقق اهداف و برنامه هاي زيرنظام تأمين فضا، تجهيزات و فناوري، استلزامات حقوقي، قانوني و مالي آن را با مشاركت ساير دستگاه ها و مراجع ذي ربط فراهم نمايد.

۲ـ وزارت آموزش و پرورش موظف است برنامه اجرايي و عملياتي شامل اقدامات و فعاليت هاي سرآمد زيرنظام تأمين فضا، تجهيزات و فناوري براي اجرا در طول برنامه ششم را تنظيم و حداكثر ظرف مدت شش ماه پس از ابلاغ اين مصوبه به تصويب كميسيون ذي ربط در شوراي عالي آموزش و پرورش برساند.

۳ ـ وزارت آموزش و پرورش موظف است با استفاده از ظرفيت و اختيارات مجلس شوراي اسلامي، هيأت دولت، وزارتخانه ها، دستگاه هاي اجرايي، شوراي عالي انقلاب فرهنگي و ساير مراجع سياست گذاري و تخصيص دهنده منابع، زمينه ايفاي مسئوليت عوامل مؤثر برون سازماني براي تحقق اهداف و برنامه هاي زيرنظام تأمين فضا، تجهيزات و فناوري را فراهم آورد.

۴ـ نظارت اجرايي و عملياتي اين برنامه، توسط وزارت آموزش و پرورش و واحدهاي ذي ربط آن، انجام مي شود و نظارت و ارزشيابي راهبردي برعهده شوراي عالي آموزش وپرورش مي باشد.

۵ ـ با توجه به مفاد فصل هشتم سند تحول بنيادين و فرآيند اصلاح و به روزآوري سند تحول، در صورت انجام تغيير در سند تحول و متناظر با آن، تغييرات لازم در برنامه زيرنظام تأمين فضا، تجهيزات و فناوري اعمال مي شود و به تصويب شوراي عالي آموزش و پرورش خواهد رسيد.

موضوع: برنامه زيرنظام تأمين فضا، تجهيزات و فناوري نظام تعليم و تربيت رسمي عمومي در نهصد و سي و سومين جلسه شوراي عالي آموزش و پرورش تاريخ ۲۴ /۳ /۱۳۹۵ به تصويب رسيد.
مهدي نويد ادهم
دبير شورا
علي اصغر فاني
رئيس جلسه
برنامه زيرنظام تأمين فضا، تجهيزات و فناوري مورد تأييد است.

رئيس جمهور و رئيس شوراي عالي آموزش و پرورش ـ حسن روحاني